Onnekink, Joop - Vier maanden achter prikkeldraad

Het komt niet vaak voor dat we de oorlog mee kunnen beleven door de ogen van een kind. Joop Onnekink (Arnhem, 1936) was zeven jaar toen hij met zijn moeder, zusjes, grootouders en oom Frans als gijzelaar gevangen werd gezet in het concentratiekamp Vught. De Duitsers hoopten hiermee te bereiken dat zijn vader, die bij het verzet zat en was ondergedoken, zich aan zou geven.

Op indringende wijze beschrijft Joop het dagelijks leven in het kamp en de onverwachte vrijlating. Hierna was de oorlog voor het gezin echter nog niet afgelopen. Tijdens de Slag om Arnhem bevond Joop zich in het heetst van de strijd in Oosterbeek. Na de strijd volgde de evacuatie waarbij zijn moeder met vier kinderen onder de meest primitieve omstandigheden een veilige toevlucht zocht. Ondertussen was Joops vader na veel omzwervingen in Engeland terecht gekomen en had als 'Engelandvaarder' zijn verzet tegen de Duitse overheersing voortgezet. Tenslotte werd het gezin herenigd.

Van de schrijver:

"Vaak heb ik onze kinderen verteld over mijn ervaringen als kind in de Tweede Wereldoorlog. Meestal waren het korte herinneringen en losse verhalen. Ik vertelde hen de gebeurtenissen, die mij op zo’n moment te binnen schoten.

Op een dag zei een van onze zonen tegen mij: ‘Pa, waarom zet je een en ander niet eens op papier. Er zijn maar weinig verhalen bekend van kinderen, die vertellen hoe zij de oorlog hebben beleefd’. Hun vraag was onder andere: ‘Hoe heb je het ervaren om als jong kind in een concentratiekamp te zitten?’ Dit zette mij wel aan het denken. Ik kroop achter mijn PC en begon te schrijven. Beelden uit mijn jeugd kwamen als een caleidoscoop op papier terecht.

Het werd een toch wat ‘hap snap’ verhaal, want natuurlijk vertoonde mijn geheugen de nodige hiaten. Om er toch een vloeiend verhaal van te maken heb ik de verhalen, die mijn moeder later vertelde, door mijn herinneringen heen geweven. Er zaten echter nogal hiaten in mijn feitenkennis. Dus ben ik onderzoek gaan doen. Terzijde gestaan door mijn jongste zoon David heb ik diverse archieven bezocht, waar veel materiaal beschikbaar was. Wij bezochten onder andere het Nationaal Archief in den Haag en het NIOD in Amsterdam. Ook werd mij archiefmateriaal opgestuurd door het Nederlandse Rode Kruis.

Om het verblijf in kamp Vught in een kader te plaatsen heb ik iets geschreven over de voorgeschiedenis van ons gezin en ook over wat er na ons ontslag uit het kamp met ons gezin is gebeurd: de slag om Arnhem, de evacuatie, de bevrijding, de hereniging van het gezin en de terugkeer naar Arnhem.

Mijn vrouw Bep en onze zonen Sjon en David hebben het boekje grondig doorgelezen en van kanttekeningen voorzien. Hen allen wil ik op deze plaats heel hartelijk bedanken voor hun hulp. Zonder die hulp was het boek niet geworden wat het nu is. En ten slotte, last but not least, dank aan mijn zus Wil van Ingen – zij was destijds twee jaar oud – die de illustraties met veel zorg en toewijding heeft geaquarelleerd."

71 pag. pb. Nieuw!