Beekman, Bram - Alpha Omega - Oostkerk Middelburg

"Virtuoze en verstilde momenten wisselen elkaar af." Het is een standaardzin in veel recensies van cd's met eigen bewerkingen of improvisaties van organisten. Je vraagt je wel eens af of er ook nog iets tussenin zit. Want is het niet veel moeilijker te boeien met werk dat nu eens niet extreem luid en snel of extreem zacht en langzaam is? De vraag stellen is haar beantwoorden.

Een cd met 21 eigen composities voor het kerkelijk jaar. Dit is een productie waarop geen standaardoordelen van toepassing zijn, eenvoudig omdat deze composities het absolute tegendeel van doorsnee zijn. Wat Beekman in het bestek van de enkele minuten die de meeste bewerkingen duren aan muzikale rijkdom weet te bieden, grenst aan het ongelooflijke.

Vanaf de eerste tonen van "Eskommt ein Schiff, geladen" is het hoorbaar dat deze componist werkelijk iets mee te delen heeft met z'n muziek. Geen voorspelbare vulsels, geen stoplappen, elke noot heeft betekenis. Luister hoe in zes korte variaties de tekst van het lied wordt verklankt: triomfantelijk en onweerstaanbaar doemt het schip op, een tongwerk doet het water klieven, en milde fluiten (!) roepen de gewijde en tedere sfeer op van "Te Bethlehem geboren/ als kindje in een stal".

Na de chromatiek van het lijden van het kruis volgt ten slotte de glorie van de geestelijke opstanding en de verwerving van het leven. De kwaliteit van deze ene bewerking is exemplarisch voor de gehele cd. Het cd-boekje stelt terecht dat het idioom breed is. Zo is er een echo (me t een eigen karakter!) van Jan Zwart hoorbaar in "Stille Nacht". Waar het boekje aan Messiaen denkt bij "Christus is opgestanden", hoor ik zelf nadrukkelijk een eerbetoon aan Jehan Alain.

Wil je het subtiele spel met consonante en dissonante harmonieën van Beekman karakteriseren, dan kun je stellen dat de klankwereld in het algemeen in het verlengde van die van Vierne, Dupré en Alain ligt. Opvallend is verder het enorme vormbewustzijn dat Beekman demonstreert. Op een onnadrukkelijke manier zijn de (dubbel)canons en andere klassiek-meerstemmige vormen niet van de lucht, maar niet zelden verleent de harmonische stijl er een impressionistische tint aan. Alsof het beste van vijfhonderd jaren christelijke liedkunst in kort bestek wordt overblikt.

Nooit kiest de componist voor de gemakkelijke 'oplossingen', altijd zijn vorm en klank middelen om het karakter van het lied in het hart te treffen. Voeg daarbij het uiterst rijke kleurenpalet van het De Rijckere-orgel in de Oostkerk van Middelburg, dat Beekman tot in de details weet uit te buiten, en je kunt spreken van een standaard-cd, maar dan in positieve zin.

Uitg.zeer mooi!